გაკვეთილის  მთავარი თემა	ლეონტი მროველის   -„მოქცევაი ქართლისაი“ წმინდა ნინოს როლი საქართველოს  პოლიტიკურ   და სასულიერო  ცხოვრებაში. „მოქცევაი   ქართლისაი“-ისტორიული  და ლიტერატურული წყარო.
ინტეგრირებული საგნები, მასწავლებლის /ების სახელი, გვარი	ქარტული ენა და ლიტერატურა საქართველოს  ისტორია ისტ -ი
სწავლების საფეხური	საბაზო  საფეხური.  IX   კლასი
მოსწავლეთა პროფილი	კლასში არის  15 მოსწავლე. არ არის  განსაკუთრებული  მიდგომების   საჭიროების  მქონე მოსწავლე.
გაკვეთილისმნიშვნელობა /აქტუალობა	ეს  გაკვეთილი ხელს  შ ეუწყობს   მოსწავლეებს  გაეცნონ   წმინდა  ნინოს  საერო  და სასულიერო  ცხოვრების   გზას. შეაფასებენ მის ღვაწლს  . შეძლებენ  სხვადასხვა  ეპოქის  ერთმანეთთან  დაკავშირებას. მოსწავლეები  შეძლებენ  ნაწარმოების  ინტერპრეტაციას.მის  გააზრებას ლიტერატურულ-ისტორიულ კონტექსტში   . ხელს  შეუწყობს  გააზრებულ კითხვის, კვლევითი უნარ- ჩვევების, კრიტიკული  აზროვნების   განვითარებას. ისტ-ის  დაუფლებას.იმსჯელებენ  შესწავლილი  ნაწარმოების  ირგვლივ განახორციელებენ  სხვადასხვა  სახის  აქტივობას. მოსწავლეები  შეძლებენ  გადმოგვცენ  თუ რა  არის  მეფე  მირიანის  დამსახურება  ქართველი  ერის წინაშე.
მიზნები და შედეგები	საგანმანათლებლო  ინფორმაციის  მიწოდება  წმინდა ნინოს   ღვაწლის  შესახებ.გაეცნობიან  მის   საერო  და  სასულიერო  ცხოვრებას.რა არის  მისი დამსახურებაა ქართველი ერის  წინაშე? გაეცნობიან   IV  საუკუნის  საერო  და სასულიერო  მოღვაწეებს. ლექსიკური მარაგის გამდიდრება.
ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრულიმოთხოვნებ ი /სტანდარტებ ი	ეს გაკვეთილი  ხელს შეუწყობს  მოსწავლეებს  გაიხსენონ  და შეაჯამონ  ის  ინფორმაცია,რაც ამ თემის ირგვლივ  იციან.  ბავშვებში  აღვძრავ  ინტერესს  იმდროინდელი  საქართველოს   შესახებ.შედეგი  თვალსაჩინოა  ,თუ  მოსწავლე    აკავშირებს  მხატვრულ  ნაწარმოებს   ისტორიულ   კონტექსტთან   და  თანამედროვეობასთან.
წინასწარიცოდნა	შესწავლილი  აქვთ  ანა კალანდაძის  ლექსი -„მოდიოდა  ნინო მთებით“ იციან   რა  მისიით მოდის  ნინო  საქართველოში? იციან  საქართველოს  რომელი კუთხიდან  შემოვიდა  ნინო. შესწავლილი  აქვთ  ისტორიაში  მირინ  მეფის  მეფობის პერიოდი.
გაკვეთილისმსვლელობა /საკლასო მენეჯმენტი	კლასს  ვაცნობ  გაკვეთილის თემას და მიზანს. ვუტარებ  მინი ლექციას    თუ რატომ  უწოდებენ   საქართველოს  „ღვთისმშობლის  წილხვედრ“    ქვეყანას? წმინდა ნინოს  ღვაწლის  და მეფე მირიანის  ეპოქის  შესახებ.ვესაუბრები  ჯავახეთის  და ფარავნის  ტბის  შესახებ.ვუჩვენებ   პროექტორით  წმინდა  ნინოს, მირიანის ,ჯავახეთის და ფარავნის ტბის სურათებს.გავაანალიზებთ  ნაწარმოების  სათაურს.ვეხმარები  მოსწავლეებს  ძველი  ქართული    სიტყვების   გაგებაში. ვწერთ  დაფაზე  მათ  მნიშვნელობას .გამოვიყენებ  სტრატეგიას  :ვიცი, ვისწავლე და მინდა ვიცოდე. მოსწავლეთა ცოდნის დონის  განსამტკიცებლად  დავსვავ    ფრონტალურ  კითხვებს  ნაწარმოების მიხედვით.  დავსვავ  კითხვებს  ქრისტიანულ  სარწმუნოებაზე და  კერპთაყვანის მცემლობაზე. ვიყენებ  ჯგუფური  მუშაობის  აქტივობას .კლასს  გავყოფ  2 ჯგუფად . ერთს  დავავალებ  სადისკუსიო  თემას - რატომ  მოიხსენიება  „ნინოს   ცხოვრებაში  “  ქართლი  „ ჩრდილოის  ქვეყნად“?, ხოლო მეორე  ჯგუფს  -რა  სიმბოლური  დატვირთვა აქვს  ნაწარმოებ ში   სიტყვებს:„ეკალი“,„ვარდის  ფურცელი“,  „სულნელი“.შემდეგ  გააკეთებენ  ამ  საკითხებზე  პრეზენტაციას.აქტივობა  ენობრივ  მასალაზე.რას ეწოდება  არქაიზმები? და რამდენი  ბრუნვა იყო ძველ ქართულში? ვაჯამებ  გაკვეთილს .მოსწავლეებს  ვაფიქსირებინებ  საკუთარ   მოსაზრებებს გაკვეთილის  ირგვლივ. ვინიშნავთ  საშინაო  დავალენას.მოსწავლეები  დაწერენ   თხზულებას  „წმინდა   ნინო-ქართლის  განმანათლებელი.“
შეფასების საგანიდაპროცედურები	მოსწავლეთა წარმატებას  დავადგენ თუ მივაღწევ  გაკვეთილის  დაწყების  წინ  დასახულ  მიზნებს  და შედეგებს.შევაფასებ  გაკვეთილში ჩართულობასა  და    თანამშრომლობაში. გამოვიყენებ  როგორც   განმსაზღვრელ  ისე  განმავითარებელ  შეფასებას.წავახალისებ  განსაკუთრებული აზრის  ან   იდეის  ავტორს.  შევაფასებ   ჯგუფურ  მუშაობაში   წონასწარ  შექმნილი  რუბრიკის  მიხედვით.
სასწავლომასალა და ტექნიკური რესურსები	ნ.მაღლაკელიძის    ქართული ენა  და ლიტერატურის  სახელმძღვანელო. ისტ-ის გამოყენება, წმინდა  ნინოს  ხატები,  ვაზის  ჯვარი, მეფე  მირიანის  სურათები,დაფა,ცარცი,კომპიუტერი ,პროექტორი,ქართული  ენის  განმარტებითი  ლექსიკონი.

გაკვეთილზე დაკვირვება

თარიღი: 26 სექტემბერი 2014

ავტორი: მაია ინასარიძე

დღეს, როდესაც საუბარია მასწავლებლის საქმიანობის შეფასების ახალ სისტემაზე, განსაკუთრებულ აქტუალობას იძენს ამ შეფასების მთავარი ობიექტი - გაკვეთილი. ყველაზე კარგად ადასტურებს მასწავლებლის კომპეტენციას ის, თუ რას აკეთებს იგი ყოველდღიურად მოსწავლეებთან შეხვედრისას. შედეგსა და მოსწავლეზე ორიენტირებული სწავლება გაკვეთილის მსვლელობაზე დაკვირვებისას ითხოვს ყურადღების გამახვილებას ახალ ასპექტებზე. მასწავლებლის ნებისმიერი საქმიანობა გაკვეთილზე განიხილება იმ ჭრილში, თუ მოსწავლეთა რა საპასუხო საქმიანობებს უკეთებს ის პროვოცირებას (ინიცირებას), რა არის და როგორია თითოეული ამ საქმიანობის შედეგი, როგორ უკავშირდება ის გაკვეთილის მომზადების პროცესში დასახულ მიზნებს. გაკვეთილის სქემა, ერთი შეხედვით, ძალიან მარტივია. ის შეიძლება სამკუთხედის სახით გამოვხატოთ: ეს სამი ძირითადი კომპონენტი მაშინ შექმნის ჰარმონიას, როცა საშუალებები (ორგანიზების ფორმა, დრო, სასწავლო საქმიანობები, მეთოდები, რესურსები) ისეთ შედეგს მიგვაღწევინებს, რომელიც ემთხვევა ან ძალიან ახლოსაა დასახულ მიზანთან, შედეგი კი მოწმდება შეფასების საშუალებებით. ეს ყველა მასწავლებლისათვის ცნობილი ჭეშმარიტებაა. მაგრამ როგორი უნდა იყოს გაკვეთილზე დაკვირვების ფორმა? რა შემთხვევაში იქნება ის დამკვირვებლის ხელში ზუსტი და გაზომვადი ინსტრუმენტი, რომელიც, უპირველეს ყოვლისა, იმის საშუალებას მისცემს მასწავლებელს, თავად დაინახოს გაკვეთილზე საკუთარი საქმიანობის ძლიერი და სუსტი მხარეები? დაკვირვების მიზნიდან გამომდინარე, მისი რამდენიმე სახე არსებობს (ამის შესახებ იხ. სოფიკო ლობჟანიძე, კოლეგებთან თანამშრომლობა – წარმატების ერთ-ერთი წინაპირობა, Maswavlebeli.ge, 08 აგვისტო). ამავე დროს, განასხვავებენ ფორმალურ და არაფორმალურ დაკვირვებას. ფორმალური დაკვირვების დროს დამკვირვებელი წინასწარ აფრთხილებს მასწავლებელს როგორც დაკვირვების თარიღის, ისე დაკვირვების ფოკუსის შესახებ. რაც შეეხება არაფორმალურ დაკვირვებას, ეს ხდება მოულოდნელად, მასწავლებელთან შეთანხმების გარეშე. პირველ შემთხვევაში კარგად ვლინდება, რა ცოდნასა და უნარებს ფლობს მასწავლებელი, მეორე შემთხვევაში კი ის, თუ რამდენად იყენებს ყოველდღიურად ამ ცოდნასა და უნარებს. მარტივად რომ ვთქვათ, მხოლოდ სხვების დასანახავად ავლენს საკუთარ კომპეტენციებს, თუ მუდმივად „ფორმაშია". გაკვეთილზე დაკვირვების ფორმის მრავალი ვარიანტი არსებობს. ამჯერად შემოგთავაზებთ ერთ-ერთს, რომელმაც ჩვენი ყურადღება მიიპყრო იმით, რომ ის კლასში მასწავლებლის საქმიანობის მრავალ ასპექტს მოიცავს და თან გაზომვადია. ამავდროულად დამკვირვებელს არ სჭირდება დაკვირვების პროცესში ჩანაწერების გაკეთება, რაც მას ყურადღების კონცენტრაციას უადვილებს. ამ ფორმის შევსების შემდეგ დამკვირვებელს შესაძლებლობა ეძლევა მასწავლებელს ზუსტი და კონკრეტული უკუკავშირი მისცეს. გაკვეთილზე დაკვირვების სქემა კრიტერიუმები და მახასიათებლები ქულები 1. გაკვეთილის ჩატარების გარე პირობები: · საკლასო ოთახი წესრიგშია. · აღჭურვილობა, რესურსები (მერხები, ტექნიკა და ა.შ.) შეესაბამება გაკვეთილის მიზანს. · გაკვეთილი დაიწყო ზარის დარეკვისთანავე. 2. მიზნების ჩამოყალიბება: · გაკვეთილის დასაწყისში მითითებულია მიზნები. · გაკვეთილის დასაწყისი აღძრავს მოსწავლეთა ინტერესს. · მასწავლებელი ხსნის შესასწავლი თემის მნიშვნელობას / ღირებულებას. 3. მოსწავლეთა ინტერესის სტიმულირება: · იყენებს საინტერესო ფაქტებს, მაგალითებს. · სვამს პრობლემურ კითხვებს / საკითხებს. · იყენებს მოსწავლეთა ცხოვრებისეულ გამოცდილებას. 4. მასალის მეთოდური დამუშავება: · იცავს ლოგიკურ თანმიმდევრობას. · გამოყენებული ცნებები და ტერმინები ზუსტი და მისაწვდომია. · გამოყოფს საკვანძო საკითხებს და აჯამებს (აჯამებს თავად, მოსწავლეებთან ერთად ან აჯამებინებს მოსწავლეებს). 5. მასალის შესაბამისობა მოსწავლეთა თავისებურებებსა და საჭიროებებთან: · გათვალისწინებულია ასაკობრივი თავისებურებები. · გათვალისწინებულია არსებული ცოდნა და გამოცდილება. · გათვალისწინებულია ინდივიდუალური თავისებურებები. 6. ადეკვატური უკუკავშირი: · მოსწავლეთა შეკითხვები არ რჩება უპასუხოდ (ეს არ ნიშნავს იმას, რომ თავად მასწავლებელი უპასუხებს ყველა შეკითხვას). · ახალისებს მოსწავლეთა იდეების გენერირების პროცესს. · უყურადღებოდ არ რჩება და მუშავდება მოსწავლეთა იდეები და მოსაზრებები. 7. მოსწავლეთა ყურადღების კონცენტრაციის უზრუნველყოფა: · იყენებს მოსწავლეთა ყურადღების კონცენტრაციის ეფექტურ ხერხებს. · ითვალისწინებს ყურადღების კონცენტრაციის ასაკობრივ თავისებურებებს. · ითვალისწინებს ყურადღების კონცენტრაციის ინდივიდუალურ თავისებურებებს. 8. მოსწავლეთა წარმოსახვის ხელშეწყობა: · ქმნის შემოქმედებით ატმოსფეროს. · ითვალისწინებს წარმოსახვის ასაკობრივ თავისებურებებს. · ითვალისწინებს წარმოსახვის ინდივიდუალურ თავისებურებებს. 9. ურთირთობები გაკვეთილზე: · ურთიერთობა მასწავლებელსა და მოსწავლეებს შორის პარტნიორულია. იგრძნობა მოსწავლეთა მხარდაჭერა და წახალისებულია ურთიერთდახმარება. · გამოყენებულია ჯგუფური / წყვილებში მუშაობა. · შექმნილია დისკუსირების, აზრთა გაცვლა-გამოცვლის ატმოსფერო. 10. მოსწავლეთა აქტიურობა გაკვეთილზე: · მოსწავლეები ასრულებენ მასწავლებლის ყველა ინსტრუქციას. · მოსწავლეებს აინტერესებთ საკითხი და სვამენ შეკითხვებს. · მოსწავლეები აქტიურად მონაწილეობენ საკითხის განხილვაში. უპასუხებენ შეკითხვებს / ეძებენ პასუხს შეკითხვებზე. 11. არჩევანის შესაძლებლობა: · აძლევს არჩევანის შესაძლებლობას სხვადასხვა დონის / სახის დავალებების შესასრულებლად. · აძლევს სტრატეგიების არჩევანის თავისუფლებას. 12. სააზროვნო უნარების განვითარება: · იყენებს მაღალი დონის სააზროვნო უნარების განვითარებაზე ორიენტირებულ შეკითხვებს / დავალებებს. · აქვს მომზადებული დიფერენცირებული დავალებები (მაგალითად, ძალიან სუსტი და ძალიან ძლიერი მოსწავლეებისათვის). 13. მოსწავლეთა შეფასება: · მოსწავლეთა ყველა პასუხი ფასდება (თუნდაც სიტყვიერად). · შეცდომებზე რეაგირება კორექტულია. · წახალისებულია თვითშეფასება და ურთიერთშეფასება. 14. ეფექტური კომუნიკაცია: · საუბრობს გარკვევით, შესაბამისი ტემპითა და ტემბრით. · აქვს აუდიტორიასთან მხედველობითი კონტაქტი. · ადეკვატურად იყენებს ჟესტებსა და მიმიკას. 15. კლასის მართვა: · ადეკვატურად რეაგირებს წესრიგის დარღვევის ფაქტებზე. · მოსწავლეები იშვიათად ან სულ არ არღვევენ დისციპლინას / დისციპლინა თვითრეგულირებადია. შეფასების სკალა: 5 - მაქსიმალური ქულა 4 - რომელიმე მახასიათებელი სუსტადაა გამოხატული 3 - გამოხატულია რომელიმე ერთი მახასიათებელი 2 - ყველა მახასიათებელი ძალიან სუსტად არის გამოხატული 1 - არ არის გამოხატული არც ერთი მახასიათებელი. თითოეული მახასიათებლის გასწვრივ დამკვირვებელი აკეთებს აღნიშვნას (მაგ., +) და შემდეგ შეფასების სკალის მიხედვით წერს ქულას. საბოლოოდ ყველა უჯრაში დაწერილი ქულები ჯამდება. ცხადია, დაკვირვების ამ ვარიანტს არ აქვს უნივერსალურობის პრეტენზია. ჩვენთვის საინტერესო იყო ფორმა. რაც შეეხება შინაარსს, მისი მოდიფიცირება შეიძლება იმის მიხედვით, რა არის ჩვენი დაკვირვების ფოკუსი, დამატებით რის „დამზერა" გვინდა გაკვეთილზე.